معرفی
کمیته کوچک‌ترین واحد در «ساختار خردورزی جمعی همیاران آب استان» و بنیاد تصمیم‌سازی از دیدگاه کارشناسی است.
مبنای اصلی بحث در این واحد، داده‌ها و اطلاعات موجود (ضمن توجه جدی به درجه قطعیت آنها) است. اعضای کمیته‌ها برای تجزیه و تحلیل داده‌ها و اطلاعات، علاوه بر تخصص و خبرگی خویش، از دانش کاربردی و تجارب ملی و بین‌المللی در حوزه مورد بحث بهره خواهند برد. مزید بر آن، برای غنای بحث تخصصی و حسب نیاز کمیته‌ها مجازند از متخصصان غیر عضو نیز دعوت بعمل آورند.
هر کمیته از کارشناسان متخصص مرتبط با یک موضوع خاص (به نمایندگی از نهادهای ذیربط) تشکیل می‌گردد؛ و اعضا اول نقش کارشناسی و سپس نقش نمایندگی دارند (در واقع به مباحث سیاستی در کمیسیون‌ها پرداخته خواهد شد). شکل‌گیری هر کمیته بر محور یک موضوع خاص است و دوام آن ممکن است دائمی (مانند کمیته حقوقی) و یا موقت (یعنی پس از حل و فصل یک موضوع مشخص، مأموریتش خاتمه یابد). لذا، مستمراً امکان شکل‌گیری کمیته‌های جدید و خاتمه یافتن فعالیت آن‌های قبلی وجود دارد.
دستور کار جلسات توسط کمیسیون ذیربط به کمیته‌ها ابلاغ می‌گردد. سپس هر کمیته با بحث‌های کارشناسی به بررسی تخصصی و کاربردی موضوع می‌پردازد؛ و در انتهای هر بحث سه نوع اظهار نظر به شرح زیر ممکن است داشته‌باشد. در هر حال، خروجی کمیته در قالب «متن پیشنهادی برای لایحه» تنظیم و از طریق دبیرخانه به کمیسیون ارسال می‌گردد.
برای موضوع ارجاع شده راه‌حل مشخص و مورد اجماع شناسایی و پیشنهاد می‌شود که نیاز به مصوبات بالادستی (در سطح ملی) ندارد؛
راه‌حل مشخص و مورد اجماع شناسایی و پیشنهاد می‌شود، اما به حکم جدید از مراجع ملی نیاز دارد (مراجع ملی: وزارت‌ها، شوراهای عالی و کارگروه‌های ملی، و مجلس شورای اسلامی)؛ و
موضوع نیاز به کنکاش بیشتر برای تصمیم‌گیری دارد، لذا یک مطالعه یا پژوهش پیشنهاد می‌شود.بدیهی است که اگر مطالعه/پژوهش مورد نظر به تصویب شورا برسد، پس از انجام آن مجددا موضوع در کمیته مطرح و بررسی خواهد شد.
طبق برنامه زمان‌بندی، جلسات کمیته‌ها با تناوب 2 هفته‌ای برگزار می‌شود. مگر بنا به ضرورت جلسه اضطراری مورد نیاز باشد. تقویم برگزاری جلسات توسط دبیرخانه تنظیم شده است؛ که در آن در هر فصل چند روز برای جمع بندی ها و جبران عقب ماندگی ها در نظر گرفته شده و نیز کلیه تعطیلات رسمی لحاظ شده است. در عمل طی شش هفته، سه جلسه کمیته برگزار می‌شود و سپس در هفته هفتم کمیسیون برگزار می‌گردد؛ و این تناوب ادامه دارد.
با مدیریت صحیح جلسات، انتظار می‌رود هر کمیته با تمرکز کامل بر موضوع (و پرهیز از حواشی) بتوانند موارد ارجاعی را حداکثر در سه جلسه (و ترجیحاً زودتر) رسیدگی نمایند و لذا به جلسه بعدی کمیسیون حداقل یک «متن پیشنهادی برای لایحه» ارایه دهند.
بدیهی است تأمین داده و اطلاعات موجود بر عهده سازمان‌های ذیربط بوده و اگر کمیته به داده و اطلاعات بیشتری نیاز داشته‌باشد، کمبود آن با مطالعه باید جبران شود؛ و در صورتی که کمیته با کمبود دانش مواجه باشد، پژوهش (اعم از شناسایی تجارب بین‌المللی، پژوهش تشخیصی، و ...) پیشنهاد می‌شود.
در هر حال، مقصود از این جلسات یافتن طرح‌های اثربخش و قابل اجرا (با کمترین منابع مالی و انسانی، سریع‌ترین حصول، و بیشترین فایده) در مسیر دستیابی به تعادل منابع آب زیرزمینی و پایایی توسعه استان است. لذا در حین بررسی بایستی پاسخ موارد زیر با نگاهی واقع‌بینانه مشخص شده و در متن خروجی کمیته (متن پیشنهادی برای لایحه) درج گردد:
- اقدامات/ عملیات اجرایی مورد نیاز طرح کدام‌ها هستند؟ و کدام دستگاه و نهاد تعهد اجرای آنها را بر عهده دارد؟ اگر همکاری نیاز است، سهم و وظایف هر دستگاه و نهاد چیست؟ و نهایتاً منابع مالی مورد نیاز چه مقدار است؟ و تأمین آن از کجا خواهد بود؟
- آیا برای اجرای این طرح مصوبات بالادستی جدید نیاز است؟ یا در شرایط موجود با اخذ تصمیمات استانی قابل اجرا است؟
- خروجی طرح چه زمانی حاصل می‌گردد؟ و در اثر آن میزان بهبود کمیت/ کیفیت آب زیرزمینی چقدر (با عدد) خواهد بود؟
- آیا این طرح پیش‌نیاز/ بستر/ تسهیل‌کننده اجرای موارد دیگر است (که برای تأیید یا رد آن باید اثرات بعدی نیز لحاظ گردند)؟
- تذکر: اجرای همزمان برخی طرح‌ها ممکن است ضروری باشد که بایستی مورد توجه قرار گیرد. همچنین، بدیهی است که اگر طرحی به پیش‌نیاز خاص محتاج باشد، نبایستی قبل از «پیش‌نیاز» اجرا گردد.